CRPS związany jest z bólem neuropatycznym. Ten rodzaj bólu nie jest znany dla większości ludzi, trzeba go doświadczyć, by zrozumieć … Najbliższe doświadczeniu bólu neuropatycznego są oparzenia II i III stopnia.
Poniższy materiał opracowano na podstawie:
Paisley P., Serpell M.: Zespół wieloobjawowego bólu miejscowego – rozpoznanie i leczenie. Med. Prakt., 2019; 6: 56–65 Republished with permission from The Practitioner, 2017; 261 (1807), Peter Paisley, Mick Serpell. Diagnosis and management of complex regional pain syndrome: 17–20. Copyright © The Practitioner 2017
Ponieważ pierwsze kryteria diagnostyczne International Association for the Study of Pain z 1994 roku uznano za niewystarczająco swoiste, w 2004 roku zastąpiono je aktualnie stosowanymi kryteriami budapesztańskimi. W ramach kryteriów budapesztańskich wyróżnia się 2 rodzaje kryteriów diagnostycznych: kryteria kliniczne, które są najczęściej stosowane w codziennej praktyce (ryc.), oraz wykorzystywane w badaniach naukowych kryteria badawcze, w których zwiększenie swoistości uzyskano kosztem zmniejszonej czułości.
Kryteria wymagają spełnienia 4 warunków:
1) występowania ciągłego bólu nieproporcjonalnego do zdarzenia inicjującego
2) zgłaszania przez pacjenta objawów podmiotowych należących do 3 z 4 kategorii
3) stwierdzenia w badaniu przedmiotowym objawów przedmiotowych należących do 2 z 4 wymienionych wyżej kategorii
4) braku innego rozpoznania, które wyjaśniałoby taki obraz kliniczny.
Synonimy algodystrofii |
---|
algoneurodystrofia (algoneurodystrophy) atrofia Sudecka (Sudeck’s atrophy) choroba Sudecka (Sudeck’s disease) dystrofia Sudecka (Sudeck’s dystrophy)a kauzalgia (causalgia)b obwodowa nerwica troficzna (peripheral trophoneurosis) odruchowa dystrofia współczulna (reflex sympathetic dystrophy) porażenie współczulne Babińskiego i Fromenta (Babinski-Froment sympathetic paralysis) pourazowa osteoporoza Leriche’a (Leriche’s post-traumatic osteoporosis) pozawałowa sklerodaktylia (postinfarction sclerodactyly) wędrująca osteoliza (migratory osteolysis) urazowy skurcz naczyniowy (traumatic angiospasm; traumatic vasopasm) zespół bark–ręka (hand–shoulder syndrome) zespół biodro–stopa (foot–hip syndrome) złożony zespół bólu miejscowego typu I (complex regional pain syndrome type I) zespół Sudecka, Babińskiego i Leriche’a (Sudeck-Babinski-Leriche syndrome) zespół Pourfourta du Petit (Pourfourt du Petit syndrome) |
a Termin „dystrofia Sudecka” odnosi się w ścisłym znaczeniu tylko do zmian radiologicznych (osteoporozy). b Kauzalgia jest odróżniana jako złożony zespół bólu miejscowego typu II, jeżeli wystąpiło uszkodzenie nerwu. * Od Redakcji: przedruk z: Kucharz E.J.: Zaburzenia nerwowo-naczyniowe. Algodystrofia. W: Gajewski P., red.: Interna Szczeklika 2018. Medycyna Praktyczna, Kraków 2018: 2106 |
Rozpoznanie CRPS należy podejrzewać u każdego pacjenta, który zgłasza się z uporczywym bólem w kończynie, utrzymującym się dłużej niż spodziewany okres gojenia się tkanek po ostrym urazie, skręceniu, złamaniu lub zabiegu chirurgicznym. W ponad 90% przypadków dominującym objawem jest silny ból w okolicach „rękawiczek” i „skarpetek”. U dorosłych najczęściej dolegliwości dotyczą kończyny górnej, a u dzieci i młodzieży kończyny dolnej. Diagnostyka różnicowa wymaga niestety uwzględnienia wielu przyczyn. Nie istnieje pojedynczy test lub badanie, dzięki którym można by definitywnie potwierdzić zespół, będący zasadniczo rozpoznaniem klinicznym. Zamiast tego w ciągu wielu lat opracowywano wiele różnych kryteriów diagnostycznych, które następnie korygowano w miarę coraz lepszego rozumienia istoty tego zespołu.
Diagnostyka różnicowa w CRPS | |||
---|---|---|---|
Ból neuropatyczny | Choroba naczyń | Zapalenie | Ból mięśniowo-powięziowy |
neuropatia obwodowa ucisk nerwu radikulopatia neuralgia popółpaścowa ból poudarowy pleksopatia choroba neuronu ruchowego |
zakrzepica sinica obwodowa (akrocyjanoza) miażdżyca pierwotny objaw Raynauda (choroba Raynauda) bolesny rumień kończyn (erytromelalgia) |
zapalenie kaletki maziowej seronegatywne zapalenie stawów inne choroby z zakresu reumatologii róża |
urazy na skutek powtarzających się czynności (np. związane z używaniem klawiatury lub myszki komputerowej – przyp. red.) zespoły związane z nadmiernym/ niefizjologicznym obciążaniem kończyn fibromialgia |
Kliniczne kryteria diagnostyczne (wg. kryteriów budapesztańskich) zestawiono poniżej: